Teyemmümle ilgili çeşitli meseleler

23 Ocak 2017 Pazartesi

• Bir kimse suyu bulduğu halde suyun bulunduğu yer 1 milden (1 mil=1852 m.) uzak ise ve (gittiğinde) namaz vakti geçecek ise o zaman teyemmüm caiz olur. Eğer bir milden eksikse ve namaz vakti de geçmeyecekse o zaman teyemmüm etmek caiz değildir (suyu almaya gidilir).
• Bir kimse suyu aradığı halde bulamadıysa, teyemmüm ederek namaz kıldıktan sonra suyu görünce namazı iade eder mi etmez mi? İhtilaflıdır. Sahih olan (alimmlerin tercih ettiği görüş) "İade etmez" (görüşüdür).
• Bir kişi (yağmurda) ıslansa ama abdest almak için su bulamasa, teyemmüm edecek (kuru) yer de yok ise bir parça çamur kurutup onunla teyemmüm eder.
• Teyemmüm eden beş kişiden biri suyu görse beşinin de teyemmümü bozulur. (Beşk kişiden) bir kimse, bir bardak su getirip, "İçinizden biri abdest alsın" dese, beş kişinin de teyemmümü bozulur. Fakat, "Beşiniz de abdest alın" dese, oysaki su sadece birine yetecek kadar olsa (hangisinin suyu kullanacağı belli olmadığı için) beşinin de teyemmümü sahih olur.
• Bir kimse cünüp olup hiçbir yerde su bulamasa fakat sadece camide su bulsa teyemmüm edip camiden su almaya gider. Fakat camiye gidip su bulamazsa namaz kılmak için başka bir teyemmüm alması gerekir. 
• Bir kişi camide iken cünüp olsa (duvar veya tozlu bir şeyle) teyemmüm edip oradan ayrılır. 
• Bir kişinin elleri kesik olsa abdest alamaz, teyemmüm eder. Fakat necasetten temizlenmeye yardım edecek kimsesi varsa istinca yapması gerekir. Eğer (kimsesi) yok ise (istinca) sakıt olur (yükümlülüğü düşer). Şayet elleri ve ayakları kesik olsa İmameyn'e göre namazı da düşer. İmam Ebu Yusuf'a göre ise (o kimse ima ile abdestsiz ve gusülsüz olduğu halde namaz) kılar (ve iade etmez, fetva böyledir).
• Cuma namazında teyemmüm caiz değildir. Cuma namazının bedeli olduğundan (yerine öğle namazı kılınabileceğinden) dolayı cuma geç kalır diye teyemmüm etmek caiz değildir.
• (İmam Muhammed'e göre) hurma suyu ile abdest almak caizdir.
• Bir kimse yolda ihtilam (cünup) olsa teyemmüm eder (sabah) namazını kılar, öğleye kadar (bu teyemmümle) gider. İkindinin vakti yaklaşıp öğlenin vakti bitecek olduğunda teyemmüm edip öğle namazını kılar. İkindiden sonra su bulsa sabah ve öğle namazlarını iade eder mi, etmez mi? (Bu konuda) alimler ihtilaf ettiler. Bir görüşe göre iade eder, başka bir görüşe göre etmez. Bu meselenin tertip sahibin egöre düşünülmesi ihtimali vardır. 
• Bir kişinin bineğinde su olduğu halde bineğini kaybederse namaz kılmak için teyemmüm alır. Namazını kılarken beneğin sesini duyarsa (suyu bulduğundun dolayı teyemmüm) abdesti bozulur.
• Bir kimse arkadaşları ile bineği üzerinde yolculukta iken arkadaşları beklemeyeceklerse, atının üzerinde iken teyemmüm eder, ima ile namazını kılar. 
• Fakat korkulacak bir durum yoksa ancak hava çok soğuk olduğundan dolayı gusül alındığında donma (veya hastalık) tehlikesi varsa (o kimse) bu durumda teyemmüm ile namazını kılar. 
• Yola çıkan kimse heybesinde kiremit ya da bir tuğla taşımalıdır. Zira teyemmüm edeceği zaman ortalık yaş ise tuğlası ile teyemmüm eder, namazını kılar. "Kiremit ve tuğlayla teyemmüm caizdir" diyenlere göre (hüküm böyledir).
• Bir kimse bayram namazına durduğunda abdesti bozulurs,a eğer tekrar abdest alacak olduğunda namaza yetişemeyecekse veya izdihamdan çekiniyorsa teyemmüm eder, namaza durur, (bu) İmam-ı Azam'a göre (böyledir). İmameyn'in beyanına göre ise, (o kimse) yeniden abdest alır.

Devamını oku »

Su aramanın şartları nelerdir?

Su aramanın şartı dörttür:

1. İnsanların yaşadığı yer ise (şehir, belde vb.),
2. Suyun bulunduğuna dair haber verildiyse,
3. Zannı galibi var ise (suyu bulacağına ilişkin zannı fazla ise),
4. Korkulacak durum yoksa, suyu aramak (teyemmümün) şartındandır.

Devamını oku »

Teyemmümün sünnetleri nelerdir?

(Teyemmümün) Sünneti yedidir:

1. (Teyemmüme) başlarken besmele okumak,
2. Ellerini temiz toprağa vurmak,
3. Ellerini toprağa vurunca (parmak aralarına da girmesi için) toprak üzerinde ileri-geri çekmek,
4. (Teyemmüm ederken) parmaklarının arasını açmak,
5. (Taş vb. sert cisimleri düşürmek için) Elini silkelemek,
6. Önce yüzünü meshetmek,
7. Kollarını (dirseklerle beraber) bura bura (kolun içi ve dışını) meshetmek.

Devamını oku »

Teyemmümün şartları nelerdir?

Teyemmümün şartı beştir.

1. (Namaz kılabilmek için temizlenmeye) Niyet etmek,
2. Meshetmek (teyemmümün mahallini tam olarak meshetmelidir),
3. Teyemmüm yahılan şeyin toprak cinsinden olması; değilse üzerinde toz bulunması,
4. Toprak cinsinin veya tozun temiz olması,
5. Suyu kullanmaya hakikaten (suyu bulamamak gibi) veya hükmen (su olduğu halde zorlanma, hapsedilme, hırsızlık, vahşi hayvan korkusu gibi çeşitli nedenlerden dolayı) gücü olmamak. 

Devamını oku »

Teyemmümün caiz olmadığı şeyler nelerdir?

Altı şey ile teyemmüm (yapmak) caiz olmaz. Eğer üstlerinde toz bulunsa bunlarla da teyemmüm caiz olur.

(Bu altı şey); demir, bakır tunç, kalay, altın ve gümüştür. Bu altı şeyin dışında her şeyle teyemmüm olur fakat yer cinsinden (toprak, taş, kiremit, tuğla, kum gibi) olması şarttır.

Suyu aramak ve bulamamak, sözüne güvenilir adil ve salih bir kişiye sormak (teyemmümün) şartlarındadır.

Devamını oku »

Teyemmümün farzı kaç tanedir?

Teyemmümün farzı üç tanedir:

1. Niyet etmek. Bu şarttır
2. Elleri temiz toprağa vurup yüzünü kaplayacak şekilde meshetmek,
3. Ellerini tekrar toprağa vurup önce (parmak içleri ile) sağ kolunu sonra sol kolunu (hiçbir yeri atlamadan dirseklerine kadar) ovalayarak meshetmek. Bunlar (2 ve 3. şıkta sayılanlar) rükündür.

Teyemmümün farz oluşunun delili,

"Temiz bir toprakla teyemmüm edin" (Nisa 4/43) ayetidir.

Devamını oku »

Gusül Abdesti Nedir

16 Nisan 2016 Cumartesi

Guslün Farzı Üçtür

1. Bir kere ağzına su vermek;
2. Bir kere burnuna su vermek;
3. Bir kere (hiç kuru yer kalmayacak şekilde) bütün bedeni yıkamak. 

Guslün Çeşitleri

(Hükmüne göre) Gusül on beş çeşittir: Beşi farz, beşi vacip, dördü sünnet, biri mestehaptır. 

Farz Olan (Gusül)

• Kadının hayız veya nifastan kesildiğinde (temizlenme vakti geldiğinde),
• Erkeğin tenasül uzvunun sünnet yerine kadar olan kısmı, kadının fercine (cinsel organına) dahil olduğunda, (Meni gelsin veya gelmesin, bu durumda kadın ve erkeğin gusül almaları farzdır)
• Şehvetle meni geldiğinde,
• Rüya gördükten sonra yatağında veya çamaşırında meni gördüğünde, (Rüya gördüğü halde çamaşırında bir iz görmeyen kimseye gusül gerekmez) Bu beş yerde gusletmek farzdır. 

Vacip Olan (Gusül)

• Ölüyü yıkamak,
• Çocuğun bulüğa erdiğinde gusletmesi,
• Erkek ile hanımın arasında meni görülmüşse, fakat (yaşlığın) kime ait olduğu bilinmiyorsa her ikisininde gusletmesi,
• Üzerine meni bulaşmış olan kimse bunun ne zamandan olduğunu bilmiyorsa gusletmesi,
• Doğum yapan bir hanımdan kan gelmediyse dahi gusletmesi (vaciptir). Eğer kan geldi ise gusletmesi farzdır. 

Sünnet Olan (Gusül)

• Cuma günü (gusletmek),
• Bayram günleri (gusletmek),
• (Hac için veya umre için) Hangi niyete olursa olsun ihram vakti (ihrama girmeden önce gusletmek),
• Arafat vakti (Arafat'a çıkmadan önce gusletmek); (İşte bu dört durumda) gusletmek sünnettir.

Müstehap Olan (Gusül)

• Bir kafir iman etmiş olsa, küfür halinde cünüp idiyse gusül (etmesi) farz olur; değilse gusül (etmesi) müstehaptır. 

Guslün Haramları

Gusül yapılırken şu üç şey haram olur. 

1. Erkeklerin erkeklere ve hanımların hanımlara, gusül anında göbeğin altından diz altına kadar olan bölgeyi birbirlerine göstermeleri (haramdır).
2. Bir fetvaya göre, müslüman kadınların guslederken kafir kadınlara görünmesi (haramdır). Diğer vakitlerde de hüküm böyledir.( Müslüman bir kadının gayri müslim kadınların yanında tesettürsüz olarak bulunması helal olmaz. Çünkü gayri müslim hanımlar müslüman hanımların tesettürsüz halini  kocalarına anlatabilirler. İşte bu hükümle gayri müslim kadınların, kendi erkekleri yanında mümin hanımların tesettürsüz halinden söz etmeleri engellenmek istenmiştir).
3. (Gusül için kullanılan) suyu israf etmek (haramdır).

Guslün Sünnetleri 

Guslün sünnetleri on dört tanedir:

1. Avret yerlerini su ile temizlemek. (Avret mahalinde meni veya herhangi bir pislik bulunmasa bile gusül abdestine başlamadan önce avret yerlerini yıkamak sünnettir).
2. Ellerini bileklerine kadar yıkamak,
3. Vücudunda hakiki pislik (kan, idrar, meni, irin) varsa (gusülden önce) temizlemek,
4. Ağzı ve burna su verirken (oruçlu değilse) mübalağa ederek, guslün başında adeta (namaz abdesti gibi) abdest almak,
5. Gusül abdestine niyet etmek, (Hanefiler'e göre sünnet olan bu niyet diğer üç meshebe göre farzdır)
6. Suyu dökerken her azayı ovuşturmak,
7. Önce sağına, sonra soluna, daha sonra başına üç kere su dökmek,
8. El ve ayak parmakları arasını hilallemek, (Parmak aralarına suyun ulaşmasını sağlamak için parmakları birbirlerine geçirmek.)
9. Guslederken önünü veya arkasını kıbleye çevirmemek,
10. Guslederken dünya kelamı söylememek,
11. Mazmaza ve istinşakı (ağza ve burna su vermeyi) üç kere yapmak,
12. Azaları yıkamaya sağdan başlamak,
13. Gusül alınan yere idrar yapmamak,
14. Gusledilen yerde namaz kılmamak.

Bu sayılanların dışında daha pek çok sünnet Halebi (Halebi Sağir, Osmanlı alimlerinden İbrahim Halebi tarafından kaleme alınmış muhtasar bir ilmihal kitabı niteliğindedir. İbrahim Halebi bu kitabı, Sedidüddin Kaşgari'ye ait Münyetü'l-Musalli üzerine yazdığı Gunyetü'l-Mütemelli adlı şerhten kısaltarak hazırlamıştır. Gunyetü'l- Mütemelli daha çok Halebi Kebir diye tanınır. Fıkhi meseleleri delilleri ve konu ile alakalı ihtilaflı yönleri ele aldığı için hacimli bir eser olup dini bilgileri öğrenmeye yeni başlayanlar için ağır bir kitaptır. Bu özelliğinden dolayı öğrenciler tarafından fazla rağbet görmemiştir. Ancak Halebi Sağir, muhtasar olma özelliğinden dolayı ilim talebeleri arasında rağbet görmüş ve gerek ders kitabı gerekse ilmihal kitabı olarak okunmuştur.) adlı eserde ve diğer (fıkıh) kitaplarında açıklanmıştır. 

Devamını oku »

Oruç Tutanların Çeşitleri

27 Eylül 2014 Cumartesi

Oruç tutanlar üç sınıftır: Cahillerin orucu, alimlerin orucu, peygamberlerin orucu.

Cahillerin Orucu: (Bu sınıftakiler) Yemezler, içmezler, cima etmezler fakat (orucun sevabını azaltan) diğer günahları işlerler.

Alimlerin Orucu: (Bu sınıftakiler) Yemezler, içmezler, cima etmezler, (orucun sevabını azaltan) diğer günahlardan da işlemezler.

Peygamberlerin (ve velilerin) Orucu: (Bu sınıftakiler), yemezler, içmezler, (orucun sevabını azaltan) diğer günahları işlemezler, ayrıca bunlar şüpheli şeylerden dahi kaçarlar.

Devamını oku »

Oruçta Niyet Vakti

25 Eylül 2014 Perşembe

(Niyet etme zamanı bakımından) Oruçta niyet iki türlüdür.

Birincisi, ramazan (orucu), nafile ve nezr-i muayyen (oruçları). Bu üçünde niyet (etme zamanı) aynıdır.

(Bu üçünde de niyetin) ilk vakti, (önceki) günün tamamlanması (güneşin batışıdır). Son vakti, (oruç tutulacak) günün zevale ermesidir. Kişi, güneş zevale ermeden yememiş, içmmişse bu oruçlara niyet eder, orucu tutar. Fakat güneş (öğle vakti) zevale (en tepe noktaya) geldikten sonra (bu oruçlara) niyet caiz olmaz (geçersizdir).

İkincisi, kaza, kefaret ve nezr-i mutlak (oruçları). Bu üçünde niyet (etme zamanı) aynıdır.

(Bu üçünde de niyetin) ilk vakti, güneşin batışından, tan yeri ağarmadan önceye kadar (imsak vakti bitene kadar) niyet edilebilir. Tan yeri ağardıktan sonra bu üç oruç için niyet caiz olmaz (geçersizdir).

Devamını oku »

Oruç Tutmamasına İzin Verilen Kimseler

3 Mart 2013 Pazar

Şer'an (Dinen) şu yedi sınıf kimseye orucu yeme izni verilmiştir.

1. Hasta,
2. Misafir (yolcu)
3. Hayızlı hanım,
4. Nifaslı (loğusalı) hanım, 
5. Hamile hanım,
6. Emziren hanım,
7. Çok yaşlı olan ihtiyar kimse.

Devamını oku »

Orucu Bozan Şeyler Nelerdir

Orucu altı şey bozar.

1. (Bilerek) Yemek yemek,
2. (Bilerek) İçecek türü bir şey içmek,
3. (Bilerek) Cima etmek,
4. (Kadının oruçlu iken) Hayız olması,
5. (Kadının oruçlu iken) Nifas halinin başlaması
6. Ağız dolusu kusmak

Bu altı şey orucu mutlak surette bozar (Orucun yeniden tutulması gerekir)

Birkaç durumda ise oruç aslolarak (hükmen) bozulmaz. Kişinin üzerinden farz yükümlülüğü kalkar. Fakat fazla olan sevabı gider, çekilen açlık ve susuzluk yanına kalır diye hadis-i şerifte geçmektedir. O şeyler şunlardır: Yalan söylemek, gıybet etmek, nemime (söz taşımak), yalan yere yemin etmek gibi (günah olan işlerdir).

Devamını oku »

Orucun Farz Olmasının Şartları

Bir kişiye orucun farz olmasının yedi şartı vardır:

1. Müslüman olmak,
2. Baliğ olmak,
3. Akıllı olmak,
4. Sıhhatli olmak,
5. Mukim olmak
6. (Hanımlar için) Hayızlı (adetli) olmamak,
7. (Hanımlar için) Loğusa (doğum yapmış, nifaslı hanım) olmamak.

Devamını oku »

Orucun Farzları Nelerdir

Orucun farz olduğuna delil,

     "Ey iman edenler! Oruç sizden önce gelip geçmiş ümmetlere farz kılındığı gibi size de farz kılındı. Umulur ki korunursunuz" (Bakara 2/183) ayet-i kerimesidir.

Orucun farzı (geçerli olma şartı) üçtür;

1. Niyet etmek,
2. Niyetin ilk ve son vaktini bilmek,
3. Şafak yeri ağarmadan önceki vakitten (imsaktan), güneş batıncaya kadar geçen sürede orucu bozan şeylerden kendini muhafaza etmektir. 

Devamını oku »

Secdedeki Farz, Vacip, Sünnet ve Müstehaplar Nelerdir?

2 Mart 2013 Cumartesi

Secdede farz da, vacip de, sünnet de müstehap da vardır.

• Alimlere göre başını (alnını) secde yerine koymak farz,
• Secdede üç kere sübhanellah diyecek kadar beklemek vacip, 
• Üç kere "sübhane rabbiye'l-a'la" demek sünnet; beş yahut yedi kere söylemek müstehap bulundu. 
• Ka'de-i ülada dört rekatlı namazların ilk oturuşunda oturmak vacip, 
• Ka'de-i ahirede son oturuşta teşehhüd miktarı oturmak farz, 
• İkisinde de (iki oturuşta da) Tahiyyat (ettahiyyatü duasını) okumak vaciptir. 
• Farz ve vacip namazlar ile öğle ve cuma namazının ilk sünnetlerinin ve cuma namazının son sünnetinin, yalnız son oturuşunda; diğer namazların ise tüm oturuşlarında salavat (Salli ve Barik) dualarını okumak sünnettir. 
• Selam lafzı(nı söylemek) vacip,
• (Selam verirken) iki yanına bakmak sünnet,
• (Selam verirken) iki yanına (omzuna) tam olarak bakmak müstehaptır. 

Devamını oku »

Rükudaki Farz, Vacip, Sünnet ve Müstehaplar Nelerdir?

Rükunun içinde farz da vardır, vacip de vardır, sünnet de vardır.

• Alimlere göre rükuda belini eğmek farz bulundu. 
• Alimlere göre rükuda üç kere, sübhanellah diyecek kadar beklemek vacip bulundu. 
• Üç kere "sübhane rabbiye'l-azim" demek sünnet; bunu beş yahut yedi kez söylemek müstehap bulundu. 
• Rükudan kalkıp kıyama doğrulduğunda ve yine aynı şekilde iki secde arası doğrulup oturduğunda bir kere "sübhanellah" diyecek kadar beklemek İmam Ebu Yusuf'a göre farz, İmameyn'in görüşüne göre vaciptir. Sünnet dendiği de olmuştur, ancak asıl kabul gören vacip olmasıdır. 

Devamını oku »

Kıyamdaki Farz, Vacip, Sünnet ve Müstehaplar Nelerdir?

1 Mart 2013 Cuma

Kıyamda farz da var, vacip de var, sünnet de var, müstehap da var;

• Namazda elleri kulağa kadar kaldırmak sünnet, el ayasını (avuç içini) kıbleye doğru çevirmek sünnettir. 
• Erkeklerin başparmaklarını kulak yumuşağına değdirmeleri ve hanımların ellerini omuz hizasına kaldırmaları müstehaptır. 
• Namaza girişte Allahüekber diyerek tekbir almak farzdır. 
• Tekbir aldıktan sonra elleri bağlamak sünnettir. 
• Sağ elini sol elinin üzerine koymak sünnettir. 
• Erkeklerin, ellerini göbekten aşağı koymayı; hanımların ise göğsüne koyması sünnettir. 
• Bileği tam olarak kavramak müstehaptır. 
• Namazda imamın ya da imama uyan kimselerin veyahut namazı yalnız başına kılanların iftitah tekbirinden sonra Sübhaneke'yi okuması sünnettir. 
• Eğer kişi imam ise veya tek başına namaz kılıyorsa Sübhaneke'den sonra euzü ve besmele okuması sünnettir. 
• Fatiha'dan sonra bir zamm-ı sure okumak vaciptir. 
• Kıraatte Kur'an'dan üç ayet veya üç ayet kadar uzunlukta bir ayet okumak farzdır. 

Devamını oku »